1772-nji ýylda Henri Patullo, hinnownyň dokma önümlerine bolan islegiň şol bir hiline haryt öndürmedi diýip, hindi dokma önümleriniň öwüsmegine sebäp boldy. Yetöne asyryň birinji new-ski başlandy, Hindistandan dokma eksportynyň köpden çykandygyny görýäris. 1811-12 esse artan harytlar Hindistanyň eksportynyň 33 göterimine girdi; 1850-51-nji ýyla çenli bu 3 göterimden köp däldi.
Näme üçin beýle boldy? Näsazlyklary näme?
Angliýada ösen pagta pudaklary hökmünde ösen senagat toparlarynda ösen senagat toparlarynda ösen pagta pudaklary beýleki ýurtlardan getirmekden alada gutulsap gutuldy. Hökümeti pagta dokumalaryna bölmek üçin hökümeti pagta dokumalaryny ýerleşdirmegi buýurýardylar, şonuň üçin mançeserde harytlaryň daşyndan haýsydyr bir ýaryşa garşy durman, Angliýada satyp bilýärler. Şol döwürde senagatçylar Gündogar Hindistanda han-hino bazarynda iňlis öndürijiligini satmak üçin yrdylar. Iňlis pagta söwdasynyň eksporty on asyryň başynda eksport edildi. Aw sekizinji asyryň ahyrynda oňa Hindistana getirilen pagta böleklerini import etmedi. Ýöne 1850 pagta bölekleri “hin importynyň bahasynyň 31 göterimden gowrak boldy; 1870-nji ýyllarda bu görkeziji 50 göterimden geçdi.
Şol bir wagtyň özünde iki sany meselede iki mesele bilen ýüzbe-ýüz boldular: eksport eksporty çöküt edilýär we ýerli bazarymky ýapyşmak MANCHERT bilen ilaty ýykylýar. Arzan bahalarda öndürilen maşynlar bilen öndürilen pagta önümleri, iman edenleriň, biziň bilen bile bäsleşip bilmedik gaty arzandy. 1850-nji ýyllar tarapyndan Hindistanyň dokamagyň dokaýan sebitlerinden we ereýän hekaýalardan has köp sanlydygyny görkezýär.
1860-njy ýyllarda tiweli täze meselä ýüzbe-ýüz boldular. Gowy hilli çig pagta bilen üpjün edip bilmezler. Amerikaly
Raýat urşy döwüldi we ABŞ-dan pagta üpjünçiligi kesildi we pagta kesildi, Angliýa Hindistana geldi. Hindistanyň çig pagta eksporty çig pagta pagtanyň atmagynyň bahasy çig pagtasynyň bahasy ýokarlandy. Hindistanda bizwelers zerurlyklaryň aç-açan daşlandy we ýokary bahalar çig pagta satyn almaga mejbur boldy. Şeýlelikde, ýagdaý dokamak töläp bilmedi.
Soň bolsa, XIX asyryň ahyryna, biz, biz, biz we beýleki edijilikli edepli bir kynçylyk bilen ýüzbe-ýüz bolman, beýleki edijilikli. Hindistanda zawodlar bazary bilen bazara girен, bazar-harytlar bilen bazarda gezip aýryp başlady. IŞLERI GEREK BOLANOK?
Language: Turkmen